کرایوتراپی

کرایوتراپی یا سرما درمانی، روشی بدون درد و غیر تهاجمی بوده و با متمرکز کردن سرما روی یک عارضه پوستی سعی میکند خون رسانی به آن را قطع کرده و باعث از بین رفتن تدریجی عارضه های پوستی می شود.

کرایوتراپی چیست؟

وقتی کلمه عارضه پوستی را می شنوید احتمالا احساس خوبی به آن ندارید. عارضه های پوستی از زگیل و خال گرفته تا حتی برخی از انواع سرطان ها قابل درمان هستند. یکی از روش های درمان موثر عارضه های پوستی سرما درمانی است. کلمه کرایوتراپی ریشه در زبان یونانی دارد که به معنای سرما درمانی است. این روش یک روشی غیر تهاجمی و بدون درد برای درمان عارضه های پوستی است. 

پزشک در روش کرایوتراپی با متمرکز کردن سرما روی یک عارضه پوستی سعی می کند خون رسانی به آن را قطع کند. قطع کردن جریان خون رسانی باعث از بین رفتن تدریجی عارضه های پوستی مانند زگیل ها می شود. البته که کاربرد این عمل فقط به رفع عارضه های پوستی ختم نمی شود که در ادامه بیشتر به این موضوع خواهیم پرداخت. قبل از آن بهتر است روش های کرایوتراپی و نحوه انجام این روش را توضیح دهیم.

کرایوتراپی چگونه انجام می شود ؟

همان طور که پیش از این گفتیم کرایوتراپی یک روش غیر تهاجمی برای از بین بردن عارضه های پوستی است. روش سرما درمانی روی بیماری هایی مانند سالک ، بواسیر ، لک صورت ، زگیل سالخوردگی و حتی از بین بردن چربی های بدن موثر است. این روش در سه مرحله انجام می گردد.

در ابتدا با استفاده از دستگاهی به نام کرایو اسپری نیتروژن مایع که رایج ترین ماده برای کرایوتراپی است را روی عارضه اسپری می کنند. با اسپری کردن این ماده روی عارضه، یک فاز انتقال حرارت بین پوست و نیتروژن که مایع منجمد کننده است اتفاق می افتد. به این مرحله انتقال حرارت گفته می شود.

مرحله دوم این عمل تخریب سلولی نام دارد. پس از انتقال حرارت به عارضه تخریب سلولی آغاز می شود و مقدمات درمان را آماده می کند. مرحله سوم فاز التهابی است. در این مرحله محلی که تحت عمل کرایوتراپی قرار گرفته است دچار قرمزی و التهاب می شود. البته قرمز شدن این ناحیه امری عادی و به معنی مرگ سلول ها است. باید در این مرحله توجه ویژه ای به مراقبت های بعد از عمل داشته باشید وگرنه ممکن است درگیر عوارض شدیدی شوید.

کرایوتراپی چگونه انجام می شود ؟

انواع روش های کرایوتراپی

این عمل به سه روش انجام می شود که رایج ترین روش آن استفاده از نیتروژن مایع است. استفاده از نیتروژن مایع باعث رساندن دمای عارضه به -196 درجه سانتی گراد می گردد که این موضوع مزیت این روش محسوب می شود. سرمای شدیدی که نیتروژن مایع به عارضه می دهد باعث از بین رفتن و درمان سریع تر عارضه می شود. این روش برای ضایعات پوستی با عمق بیشتر و سرطان های پوستی مناسب است.

دو روش دیگر کرایوتراپی با دی اکسید کربن و کرایوتراپی با DEMP نام دارند. استفاده از دی اکسید کربن می تواند دمای عارضه را تا -78 درجه سانتی گراد کاهش دهد. در این روش گاز دی اکسید کربن به صورت مستقیم بر روی عارضه قرار می گیرد. روش DEMP ممکن است با کمی درد ، التهاب و قرمزی همراه باشد. در این روش از یک ماده مخصوص برای درمان استفاده می شود که دمای عارضه را تا -57 درجه سانتی گراد کاهش می دهد.

انواع روش های کرایوتراپی

موارد استفاده از کرایوتراپی

سرما درمانی موارد استفاده فراوانی دارد. برای درمان زیبایی گرفته تا درمان سرطان متخصصان از کرایوتراپی استفاده می کنند. این روش درمانی فقط برای پوست نیست و در قسمت های مختلف بدن استفاده می شود. البته معمولا هنگامی از این روش برای بیماری های پوستی استفاده می شود که بیماری در معرض دید قرار گرفته باشد. در ادامه به چند مورد از کاربرد های کرایوتراپی اشاره می کنیم.

درمان زگیل تناسلی

کرایوتراپی یک روش رایج برای درمان زگیل تناسلی است. همانطور که در قبل نیز توضیح داده شد روش سرما درمانی با استفاده از نیتروژن یا کربن دی اکسید برای درمان زگیل تناسلی به کار می رود. تعداد جلسات درمان این عارضه به تعداد زگیل های تناسلی وابسته است. البته اندازه زگیل ها نیز در تعداد جلسات کرایوتراپی موثر است.

درمان لک صورت

جالب است بدانید این روش برای درمان لک صورت و همچنین جوانسازی با دستگاه نیز استفاده می شود. در روش سرما درمانی برای درمان لک صورت نیتروژن تبخیر شده به صورت پاشیده می شود که این کار باعث سرد شدن صورت می گردد. پس از سرد شدن صورت عکس العمل بدن برای گرم نگه داشتن پوست صورت ایجاد جریان خون در صورت است. این عمل باعث شاداب پوست و همچنین به وجود آمدن کلاژن می شود.

کرایوتراپی رحم

جالب است بدانید این روش برای نرمال کردن حالت قاعدگی در زنان و حتی درمان زخم دهانه رحم به کار می رود. مراحل انجام کرایوتراپی برای دهانه رحم به این شکل است. در ابتدا بیمار روی تخت ژنیکولوژی که برای معاینه زنان طراحی شده است دراز می کشد. پس از آن با استفاده از دستگاه های مخصوص دهانه رحم را باز می کنند و میزان زخم را بررسی می کنند. در نهایت با استفاده از دستگاه کرایو و فریز کردن زخم ها به درمان زخم دهانه رحم می پردازند. این روش عوارض خاصی نداشته و فقط ممکن است بیمار پس از انجام عمل کمی لکه بینی داشته باشد.

موارد استفاده از کرایوتراپی

مراقبت های بعد از عمل کرایوتراپی

بیمار برای انجام این عمل نیاز دارد که هم قبل و هم بعد از عمل یک سری دستورالعمل را رعایت کند. مراقبت های قبل و بعد از عمل معمولا در جلسه مشاوره توسط پزشک برای بیمار توضیح داده می شود. بیمار باید 12 ساعت قبل از عمل ناشتا باشد. البته قابل ذکر است که کرایوتراپی برای برخی از افراد مثل کودکان ، افراد مسن و بیماران دیابتی ممنوع می باشد.

باید داروهای خود را به صورت مداوم و به موقع مصرف کنید. برای شست و شوی محل زخم نباید از صابون های عطری استفاده کنید. پانسمان زخم را باید به طور مداوم تعویض کنید. پس از شست و شوی زخم سعی کنید روی آن را نبندید تا زخم بتواند در برخورد با هوای آزاد ترمیم پیدا کند. در صورتی که این نکات و نکاتی که پزشک معالج به شما گوشزد می کند را رعایت کنید احتمال عفونت را در روند درمان کاهش خواهید داد.

مراقبت های بعد از عمل کرایوتراپی

سوالات متداول کرایوتراپی

هدف از انجام کرایوتراپی چیست؟

هدف از انجام کرایوتراپی کاهش رشد و تولید مثل سلولی، کاهش التهاب و درد، اسپاسم و افزایش تنگ شدن عروق و تخریب سلولی می باشد.

قبل از انجام کرایوتراپی چه کارهایی باید انجام داد؟

قبل از ورود به اتاق مخصوص کرایوتراپی، باید لباس های محافظتی و مخصوص را پوشیده و سپس با یک باند نخی که به شما داده می شود، گوش های خود را بپوشانید و همچنین یک ماسک یک بار مصرف بر روی دهان خود قرار دهید.

تعداد جلسات مورد نیاز برای کرایوتراپی چند جلسه است؟

تعداد جلسات کرایوتراپی به عوامل مختلفی از جمله: شدت عارضه، روند بهبود، تشخیص پزشکی بستگی دارد و نمی‌توان تعداد جلسات معینی را برای آن معین کرد.

هزینه کرایوتراپی چقدر است؟

هزینه کرایوتراپی به عوامل مختلفی از جمله میزان مهارت پزشک، ابزار‌های قابل استفاده، تفرفه‌های جدید پزشکی و کلینیکی که درمان در آنجا صورت می‌گیرد، بستگی دارد.